Yutma, besinlerin ağız yolundan başlayarak yemek borusunun üstünden mideye doğru hareketinin genel bir tanımıdır. Yutma işlemi; oral hazırlık, oral, farengeal ve özafagus fazlarının sırasıyla gerçekleşmesi ile oluşmaktadır. Herhangi bir fazda ortaya çıkan bir sorun diğer fazlarda başka sorunlara neden olabilir. Yutmadaki faz ilişkileri oldukça farklıdır ve bolusun türünden, boyutundan ve yoğunluğundan etkilenir.
Yutma Bozukluğu (Disfaji) Nedir?
Yutma bozukluğu (disfaji), yutma işlemi gerçekleşirken yiyeceklerin ağız boşluğundan mideye geçişinde engel, gecikme, yiyeceklerin geniz boşluğuna ya da nefes borusuna kaçması durumudur. Yiyecekler ağızdan alındıktan sonrasında larenkse girerek ses tellerinin olduğu bölgede birikirse penetrasyon, ses tellerinin altındaki bölgeye geçerse ise aspirasyona neden olur. Aspirasyon, bolusun (lokmanın) akciğerlere kaçmasıdır. Yemek yerken herkes yiyecekleri soluk borusuna kaçırabilir ve tıkanabilir. Ancak bu durum gerçekleştiğinde refleksif bir hareket olan öksürme işlemi ile boğazdaki artık yiyecekler temizlenmektedir. Bazı hastalıklarda kişiler boğaz temizleme işlemini gerçekleştiremeyebilir. Bu kişiler için yutma, kişiye zarar verici bir risk faktörü taşımaktadır.
Yutma bozukluğu tüm yaş gruplarında görülebilir. Kişilerde yutma bozukluğu sonradan oluşabilmekle beraber doğuştan gelen birtakım abnormaliteler ya da yapısal hasarlar ile de oluşabilmektedir. Çeşitli rahatsızlıklar, yutma sırasında gerekli olan duyunun bozulmasına, kasların zayıflamasına ya da bir veya birkaç kasın koordineli bir şekilde çalışmamasına neden olabilir. Lokma yanaklarda birikebilir, yutakta kalabilir, akciğerlere kaçabilir ya da yemek borusuna inemeyebilir.
Yorum Yapın